Brussel staat hoog op de politieke agenda van België en dan gaat het niet om de officieuze hoofdstad van Europa, maar om het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dat is een institutioneel nakomertje, aldus De Standaard (13.1.09). Het Vlaams en Waals Gewest werden al in 1980 opgericht, maar de hoofdstad kreeg pas in 1989 de status van Gewest.Niet dat de negen extra jaren de zaak overzichtelijker heeft kunnen maken. Zo staat het Brussels Gewest niet helemaal op gelijke voet met de andere twee gewesten. Het is een 'hoofdstedelijk' gewest en er worden geen decreten, maar ordonnanties goedgekeurd.
Het parlement van het gewest is Brusselse Hoofdstedelijke Raad en het bestaat uit 89 rechtstreeks verkozen leden. 72 zijn Franstalig en 17 Nederlandstalig.
De bevoegdheden van de Raad zijn ook wat beperkter omdat zowel de Vlaamse als de Franse Gemeenschap bevoegdheden hebben in Brussel, met name op het gebied van onderwijs, welzijn en cultuur. Decreten over onderwijs die door het Vlaams Parlement zijn goed gekeurd, gelden dus ook voor de Nederlandstalige scholen in Brussel.
Om het nog overzichtelijker te maken, treden de gemeenschappen niet altijd rechtstreeks op, maar soms via hun gemeenschapscommissies in Brussel: de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) en de Commission Communautaire Française (Cocof). In de VGC zetelen de 17 Vlaamse verkozenen in Brussel, in de Cocof hun 72 Franstalige collega's. Deze gemeenschapscommissies gaan uitsluitend over zaken die betrekking hebben op de Vlaamse of de Franstalige Brusselaars.
Voor instellingen die openstaan voor alle Brusselaars - zoals ziekenhuizen – geldt weer een andere regeling. De VGC en de Cocof worden dan samengevoegd tot de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC). Deze commissie kan enkel beslissingen nemen als elke taalgroep een meerderheid heeft.
Dan de regering. De Brusselse Hoofdstedelijke Regering bestaat uit vijf ministers: twee Franstaligen, twee Nederlandstaligen en een (Franstalige) minister-president. De Nederlandstaligen hebben daarnaast één staatssecretaris, de Franstaligen twee. De drie Vlaamse regeringsleden vormen dan samen weer een apart clubje, namelijk het College van de Vlaamse Gemeenschapscommissie.
De 19 Brusselse gemeenten beschikken via de Agglomeratieraad zelf ook nog over een aantal bevoegdheden en vormen een belangrijke machtsbasis voor heel wat (Franstalige) politici. In de 19 gemeenten zijn er 6 politiezones.
Brussel heeft wel een Franstalige gouverneur en een Vlaamse adjunct-gouverneur, maar is zelf weer geen provincie.
Helder, toch?
.
